رضا کرمی
مشاور معماری سازمانی و مدیریت فناوری اطلاعات
ArchiMate: در جستجوی زبان مشترک معماری سازمانی و مدیریت خدمات فناوری اطلاعات
از آنجا که یکی از مهمترین ویژگیهای سرشتنمای معماری سازمانی، تکیه آن بر مدلسازی سازمان و فناوری اطلاعات است، از ابتدای پیدایش ادبیات فنی این حوزه، پیوند نزدیکی میان چارچوبهای معماری سازمانی و زبانها یا تکنیکهای مدلسازی برقرار بوده است. هر چند امروزه کاربرد مفاهیم و روشهای معماری سازمانی به حوزههای وسیعی در قلمرو فناوری اطلاعات و حتی فراتر از آن، توسعه پیدا کرده است، اما واقعیت این است که در آغاز، مفاهیم کلیدی معماری سازمانی با توسیع مفاهیم و روشهای مهندسی نرمافزار به حوزه مهندسی سیستمها و سازمانها ابداع شده و از این رو، ادبیات فنی معماری سازمانی تا حد زیادی متاثر از ادبیات و زبان فنی مهندسی نرمافزار بوده است. یکی از جلوههای این تاثیرگذاری، زبانهای مدلسازی است که در معماری سازمانی مورد استفاده قرار میگیرد. هر چند مفهوم اساسی معماری سازمانی مستلزم هیچ محدودیتی در انتخاب زبان و استاندارد مدلسازی نیست، اما در بیشتر چارچوبهای معماری، استفاده از نمادگذاریهایی مانند UML ، IDEF و BPMN توصیه یا الزام میشود که دراصل برای کاربرد در حوزههای محدودتری مانند مهندسی نرمافزار و مهندسی فرآیندها ابداع شدهاند. استفاده از این تکنیکهای مدلسازی هر چند در حوزههایی که برای آن طراحی شدهاند ممکن است کارایی داشته باشد، اما نیاز به نمایش وابستگی لایههای معماری سازمانی را ارضا نمیکنند و بههمین دلیل از دیدگاه یکپارچهسازی، یعنی یکی از مهمترین انگیزههای استفاده از معماری سازمانی، کفایت لازم را ندارند.
از سوی دیگر توسعه سرویسگرایی بهعنوان یک رویکرد و روند غالب در اکثر حوزههای فناوری اطلاعات، مفهوم سرویس (خدمت) را بهصورت نقطه محوری همه مباحث مدیریتی در این حوزهها تبدیل کرده است. یکی از جلوههای این رویکرد، اهمیت روزافزون مدیریت خدمات فناوری اطلاعات (ITSM)و رویآوردن سازمانها به چارچوبهایی مانند ITIL در یک دهه اخیر است. اقداماتی که در این حوزه صورت میگیرد، مستلزم بهکارگیری یک روش نظاممند و سازگار برای مدلسازی سرویسهای فناوری اطلاعات در پیوند با سایر لایههای سرویس در سازمان است. علیرغم تلاشهایی که برای نزدیک کردن ادبیات دو حوزه EA و ITSM صورت گرفته است، نبود یک زبان مشترک بین دو حوزه تا حد زیادی از اثربخشی این تلاشها جلوگیری کرده است.
مجموع این دلایل، نیاز به استفاده از یک زبان مدلسازی ویژه معماری سازمانی را که در عین حال بتواند بهعنوان یک زبان مشترک بین دو حوزه EA و ITSM عمل کند، بهشدت احساس میشده است.
نظرات و دیدگاه های خود را با دیگران به اشتراک بگذارید!