امروزه بسیاری از سازمان‌ها در پاسخ به تغییرات محیط کسب‌وکار خود، به طرح‌های تحول سازمانی روی آورده‌اند. این طرح‌ها به‌طور معمول در موقعیت‌های نمونه زیر مطرح می‌شوند:

• اجرای برنامه‌های استراتژیک رقابتی
• تغییر در مدل کسب‌وکار
• تملک و ادغام شرکت‌ها
• کاهش هزینه و افزایش کارایی
• تفکیک و ایجاد شرکت‌های اقماری

با توجه به طیف گسترده ابزارها و روش-های مدیریت تغییر، مساله-ای که معمولاً مدیران ارشد سازمان-ها با آن مواجه هستند این است که تحول سازمانی را از کجا آغاز کنند؟ تحلیل قابلیت-های کسب-وکار (Business Capabilities Analysis) را می-توان یک نقطه شروع خوب برای این طرح-ها در نظر گرفت. ببینیم چرا و چگونه؟

هر طرح تحول سازمانی را می-توان به-عنوان یک فرآیند تغییر در نقشه قابلیت-های سازمان درنظر گرفت. تغییرات پایه در این نقشه عبارتند از:

• ایجاد یک قابلیت جدید (مثلاً وقتی یک بانک فعال در حوزه بانکداری خرد، می-خواهد سرمایه-گذاری را به خطوط کاری خود اضافه کند و از این رو ناچار می-شود قابلیت-های کسب-وکار مرتبط را ایجاد کند.)
• حذف یک قابلیت موجود (مثلاً وقتی یک شرکت خرده-فروشی می-خواهد مدل کسب-وکارش را به یک شرکت عمده-فروش بدون شعبه تغییر دهد. به همین دلیل دیگر نیازی به قابلیت مدیریت توزیع ندارد.)
• ارتقاء سطح بلوغ یک قابلیت (مثلاً وقتی یک شرکت تولیدی قصد دارد زنجیره ارزش خود را به چند سطح تجزیه کند و به همین دلیل مجبور است سطح بلوغ قابلیت مدیریت تامین-کنندگان را افزایش دهد.)
• تغییر حوزه تمرکز یک قابلیت (مثلاً وقتی یک شرکت تولیدی می-خواهد خط تولیدش را برون-سپاری کند و به همین باید دلیل حوزه تمرکز قابلیت برنامه-ریزی تولید را از ابعاد نیروی انسانی و فرآیند به تکنولوژی تغییر دهد.)

همه این تغییرات را می-توان از طریق تحلیل نقشه قابلیت-های کسب-وکار برنامه-ریزی و پایش کرد. سه مرحله کلیدی برای این تحلیل عبارتند از:

• نخست، باید نقشه قابلیت-های کسب-وکار سازمان را که نشان-دهنده فهرست و ساختار قابلیت-های فعلی یا بالقوه سازمان است، تهیه کرد. چنین نقشه-ای را می-توان از مدل-های مرجع صنعتی، ساختار سازمانی (با مهندسی معکوس) یا مدل-های وظیفه-ای موجود در مخزن معماری سازمانی استخراج کرد.
• در مرحله بعد، باید سطح بلوغ قابلیت-های کسب-وکار را برحسب ابعاد قابلیت-ها (به-عنوان مثال: نیروی انسانی، فرآیند و تکنولوژی) ارزیابی کرد. در حال حاضر هیچ مدل ارزیابی بلوغ قابلیت-ها که به-صورت عمومی پذیرفته شده باشد، وجود ندارد، اما می-توان از بعضی مدل-های بلوغ فرآیندی (مانند CMMI) برای تهیه یک مدل بلوغ قابلیت-های ویژه سازمان استفاده کرد. از نتایج ارزیابی بلوغ می-توان به-عنوان مبنایی برای ارزیابی مراحل بعدی استفاده کرد.
• در مرحله بعد، برای تعیین سطوح مطلوب قابلیت-ها، باید تحلیل اثرات استراتژیک اجرا شود. براساس نیازمندی-های تغییر، می-توان جزئیات نقشه قابلیت-ها را هم تغییر داد.

در نقشه-ای که به این ترتیب به-دست می-آید، هر تغییر به یک اقدام لازم برای پیاده-سازی طرح تحول نگاشته می-شود. در مراحل بعد می-توان برای قابلیت-هایی که باید تغییر داده شوند، معماری تفصیلی توسعه داده شود، به نحوی که بتوان به-صورت هموار از سطح معماری استراتژیک (به تعبیر TOGAF) به سطح معماری قابلیت-ها  منتقل شد. هم-چنین با این روش می-توان از فعالیت-های معماری بعدی برای پاسخگویی به توجهات مدیریت تغییر هم استفاده کرد. به-عنوان مثال می-توان از مخزن معماری به-عنوان یک پایگاه دانش پشتیبان برای مدیریت طرح/پروژه استفاده کرد.

این نوشته، ترجمه مطلبی است که پیش از این در لینکدین  با عنوان

How to use Business Capabilities Analysis for Business Transformation?

منتشر شده است. برای مطالعه اصل مطلب و نظرات خوانندگان لینک زیر را کلیک کنید.